martes, 24 de febrero de 2015

Bultzi leihotik- Xabier Lizardi

Oi, lur, oi lur!
Oi, ene lur nerea!
Oi, goiz eme,
parre gozoz ernea!...

Arto musker,
mendi, baserri zaarrak;
ale gorriz
abaildutako sagarrak:

oro laiño
mee batek estalia
urrez oro
eguzkiak yantzia...

Nekazari,
gizandi bat iduri
soroan zut:
beyondeizula zuri!...

Zure bazter,
gurazko aberria,
doa zoro
ta (bertan ni) bultzia...

Oi, ene lur,
baninduzu zurea,
zu landu, ta zure
sariz asea!...

Baiñan... ezin:
beeko bear goriak
narama... Agur
soro, sagar, mendiak!... 
"

Maitasuna eta kontrola, sinonimoak?

Aurreko asteburuan, autobusean nengoela, nire ingurura begiratu eta harrituta geratu nintzen. Ikus nitzakeen pertsona guztiek zuten telefono mugikor bat haien eskuetan. Asko lagunen aldamenean eserita zeuden, baina elkarri hitzik esan gabe, bakoitza bere sare sozialen munduan murgilduta.
Teknologia berriek aldaketa asko ekarri dituzte pertsonen komunikazioari dagokionez, eta zoritxarrez, asko ez dira onuragarriak izan. Gazteak etengabe daude elkarrekin kontaktuan beraien mugikorren bidez. Hauetaz baliatuta, edozein unetan jakin dezakete non dagoen beraien lagun bat, edo beraien bikotea.


Horrela, teknologiek guztiz onartua dugun etengabeko kontrola ekarri dute, eta gehiegizko kontrol honek, arazoak. Gazte askok diote garrantzirik ematen mutil batek neskalagunari ordu erdiro non dagoen galdetzeari, edo zer jantzi eta zer ez agintzeari.


“Non zaude? Norekin?”, “gona hori ez jantzi, jendeak gehiegi begiratuko zaitu”... Horreloak arrunt bihurtu dira bikoteen artean. Arrunt bihurtu da etengabeko kontrola. Arrunt bihurtu da mutil askok neskengan duten boterea.


Izan ere, “horrek maite nauela esan nahi du” da neska askok heuren buruari esaten diotena. Maitasunak beti eragiten omen du kontrolaren beharra. Normala omen da. Gauza txikiak dirudite, baina bahin eta berriro entzuten ditugu emakumeen tratu txarrei buruzko kasuak, eta hauek ere kontrolak, botereak, eragiten ditu.
Berdintasuna inoiz ez da lortuko egungo ikuspuntua aldatzen ez den bitartean. ez da lortuko kontrola onartzen den bitartean. Lagunen artean, eta bikoteen artean, maitasunak, algarak, irrifarrak eta batez ere, errespetua ekarri beharko lituzke, eta ez jelosia eta kontrola.


martes, 18 de noviembre de 2014

Jean Haritxelar (Baigorri, 1923) euskaltzainburu ohiari Ahotsak proiektuak 2010.urtean eginiko elkarrizketaren laburpen bideoa.

domingo, 16 de noviembre de 2014

BEHIN BATEAN LOIOLAN / JA-JAI! (Bilintx, 1868)

Behin batean Loiolan erromeria zan,
hantxen ikusi nuen neskatxa bat plazan,
txoria bainon ere arinago dantzan:
huraxen bai polita, han politik bazan.

Arkitu ginanean inor gabe jiran
koloreak gorritu arazi zizkidan;
kontatuko dizutet guztia segidan,
zer esan nion eta nola erantzun zidan.

Esan nion, desio senti nuen gisan,
harekin hizketa bat nahi nuela izan;
erantzun zidan ezik atsegin har nezan,
adituko zidala zer nahi nion esan.

Dama polita zera, polita guztiz, ai!
bainan halare zaude oraindik ezkongai.
Ezkon gaitezen biok! Esan zadazu bai!
Ni zurekin ezkondu? Ni zurekin? Ja-jai!



Nola esaten da 'ligatu' Maulen, Bilbon eta Azpeitian?


SARE SOZIALAK (Iritzi testua)

Gaur egun sare sozialak guztiz onartuta daude gure gizartean. Ia gazteguztiek erabiltzen dute hauetakoren bat edo gehiago, eta arrarotzat jotzen dute sare sozialik erabiltzen ez duen edonor. Baina, hauen erabilerak izan ditzakeen ondorioez ohartzen al gara?

Sare sozial asko eta asko daude: Facebook, Twitter, Tuenti, Instagram… Bakoitzak bere berezitasunak ditu, eta erabilera ezberdinak eskaintzen dituzte: argazkiak argitaratzea, jendearekin txataren bidez komunikatzea, bideo deiak egitea… Guztiek dute ezaugarri komun bat ordea: arriskua. Izan ere, ba al dakigu benetan nork ikusten dituen geure argazkiak? Ziur al gaude txataren bestaldean aurkitzen den pertsonaren nortasunaz? Eta bideo deiak egitean, guztiz fidagarria al da gurekin komunikatzen ari dena? Zoritxarrez gehienetan galdera hauen erantzuna ezezkoa da, eta askotan ezjakinarena egiten dugula da okerrena.

Internetek komunikatzeko modu berriak eskaintzen dizkigu. Honek abantaila handiak izan ditzake, gugandik urrun dagoen norbaitekin kontaktua mantentzeko, adibidez. Atzitik, internetaren erabilera txarrak eta arduragabeak arrisku handiak suposa ditzake. Denok entzun izan dugu sare sozialen bitartez gertatutako bulling edo akosuren bati buruz, ordenagailuaz baliatuta oso erraza baita iruzur egitea.

Beraz, aurreko guztia laburbilduz, esan dezakegu sare sozialak arduraz eta kontuz erabiliz gero, lagungarriak izan daitezkeela; baina haien arriskuen jakinaren gainean egon behar dugula, ondo erabili ahal izateko. Hala eta guztiz ere, hau nire iritzi xume bat besterik ez da, eta esaera zaharrak dioen moduan, “zenbat buru, hainbat aburu”.